Alle berichten van Fabiola

Boekhandel Böttger, Bonn

In Duitsland bestaat sinds 2015 een prijs voor de ‘beste boekhandel’, om precies te zijn de ‘Deutsche Buchhandlungspreis’, een prijs voor de onafhankelijke boekhandel.

In een artikel uit augustus 2015 vind ik deze gedenkwaardige woorden van Monika Grütters, minister van cultuur en media in Duitsland:

„Mit dem Deutschen Buchhandlungspreis setzt die Bundesregierung ein Zeichen für den Erhalt eines flächendeckenden Netzes an Buchhandlungen in Deutschland. Wir wollen diesen geistigen Refugien Aufmerksamkeit verschaffen und ihre Bedeutung für unsere Kulturlandschaft unterstreichen. Sie sind unverzichtbar für die Vielfalt unserer Buchkultur und Orte der kulturellen Begegnung und des Gesprächs über Literatur – ein Reichtum, der Online-Käufern vorenthalten bleibt.“

Laten we dat even bezinken.

Via Duitse boekbloggers kwam ik te weten dat één van de prijswinnaars van dit jaar Boekhandel Böttger uit Bonn is.  Nu is Bonn een stad die ik tamelijk goed ken, een stad waar ik jaren heb gewerkt en  gewoond. Boekhandel Böttger was mij echter niet bekend. Dus vroeg ik aan de beste echtgenoot van allen of hij misschien even bij Böttger langs wou gaan voor enkele foto’s.

Eigenlijk was de boekhandel al gesloten, maar de eigenaar, meneer Alfred Böttger, was er nog.  Hij deed de gehele verlichting in het pand nog eens aan en had vervolgens ook geen bezwaar tegen  een volstrekt onaangekondigde fotoshoot, in opdracht van een onbekend boekenwurm in Nederland.

Vandaag is het #BookshopDay, een mooie dag om Boekhandel Böttger van harte te feliciteren en voor de toekomst alleen maar het beste te wensen.

Lang leve de onafhankelijke boekhandel!

Het restauratielab van de KB – Een middag met Paulien Rings

Het Jaar van het Boek 2016 loopt ten einde. Nu is bij mij elk jaar Jaar van het Boek, wie mij een beetje kent weet dat, maar op het moment dat ik zag dat de KB op zaterdag 24 september een beperkt aantal deelnemers in de gelegenheid stelde een kijkje achter de schermen te nemen en een middag door te brengen met boekrestaurator Paulien Rings, had ik ongeveer 3 seconden nodig voordat ik zeker wist dat ik dit niet wou missen.

Het begon om 14.00. Zelfs met de trein vanuit Zeeland is dit tijdstip makkelijk te halen. We zijn ruim op tijd, de expositie ‘Topstukken’ kan nog worden bezocht. Op weg naar de receptie passeren wij het Letterkundig Museum, Aad Meinderts verwelkomt gasten voor een feestelijke bijeenkomst in het kader van de Week van de Afrikaanse roman. Adriaan van Dis arriveert. We lopen verder. De receptie is onze verzamelplek. Aan het aantal wachtenden is al snel te zien dat de middag volgeboekt is.

Paulien leidt ons door een doolhof van gangen die normaal gesproken niet voor publiek toegankelijk zijn naar haar werkplek. Een royale lichte ruimte, wit en aangenaam koel, het geluid van ventilatie, bureaus met kleine stapels boeken, gereedschap, een kapstok met witte jassen. We gaan rond een grote tafel zitten. De onverdeelde aandacht van alle deelnemers, zeer verschillend in leeftijd trouwens, is er vanaf het eerste moment. Paulien begint met een presentatie van de meest voorkomende ‘bedreigingen’ en de schade aan boeken die deze kunnen veroorzaken, zoals water/vocht, vuur, ultraviolette straling, stof en oppervlaktevuil, verzuring, inktvraat, rode rot, sporen, schimmel, plaagdieren en meer. Ze legt uit welke mogelijkheden, onderzoeks- en behandelmethoden de KB heeft en welke technieken toegepast worden. Een wereld gaat voor me open. Er worden boeken in quarantaine geplaatst, sommigen moeten een bepaalde tijd in een sealed bag verpakt de diepvries in. Speciale stofzuigers voorkomen dat sporen de luchtcirculatie in worden geblazen. Middels tests wordt vastgesteld of een schimmel nog aktief is. Preventiemaatregelen inzake besmetting. Hightech. Vandaar ook de witte jassen en mondkapjes bij de medewerkers.

Het tweede gedeelte is een doe-gedeelte: Een katern vouwen zodat de bladzijden in de goede volgorde zijn (klinkt makkelijk, maar doe het eens), een katern met behulp van een mesje isoleren en kijken naar hoe het boek ingebonden is, met een loep verschillende materialen onderzoeken (leer, perkament) en de verschillen in structuur herkennen, ervaren hoe en hoe snel perkament op vocht reageert. We ontdekken, delen, vergelijken. De middag is te kort. De tijd vliegt voorbij. Omdat ik permissie had om foto’s te nemen was er geen tijd om notities te maken, ik vrees dat ik een aantal dingen ben vergeten die ik absoluut wou onthouden.

110 km boeken worden in en door de KB ondergronds bewaard en gemonitord. Een kleine groep medewerkers is bezig om boeken in het depot op te speuren die niet in de lijsten terug te vinden zijn omdat de beschrijving onvolledig is. Dit wordt dan alsnog gedaan en gekoppeld aan een nummer. ‘Een boek dat niet terug te vinden is’, zo legt Paulien uit, ‘is niet beschikbaar’, en dat is nu juist waar het om gaat. In het kader van beschikbaarheid wordt de collectie van de KB stuk voor stuk, stap voor stap gedigitaliseerd. Ook dit proces wordt met uiterste zorgvuldigheid uitgevoerd om schade aan de boeken te voorkomen. Topstukken uit de collectie die voor tentoonstellingen worden aangevraagd, b.v. oude handschriften, worden begeleid door een vakman/vakvrouw van de KB.

Hoe zou ik deze bijzondere middag het best kunnen samenvatten? Het was spannend, leerzaam en verrassend. Gebaseerd op haar langjarige ervaring als boekrestaurator en tevens begeleider van opleidingen en cursussen, overtuigde Paulien door haar enorme kennis en vakmanschap, maar ook door haar focus, haar rustige manier van doen en haar toewijding. Nogmaals hartelijk dank voor deze excursie naar lichaam en structuur van een boek!

Hallo gedicht!

Leestrip met Anne Vegter, staat er op de hangout, en de dichters Tsead Bruinja, Ellen Deckwitz, Charles Ducal, Maarten van der Graaff, Vrouwkje Tuinman en Maud Vanhauwaert. De Dichter des Vaderlands toert door het land, telkens weer met een ander programma, andere gedichten, een andere gastdichter.

Gisteren, in de Kloveniersdoelen, waren het Anne & Maud, een sprankelende combinatie.

In een bijna uitverkochte tuinkamer luisterden wij naar:

Neeltje Maria Min: Mijn moeder is mijn naam vergeten
Bart Meuleman: Voor de hond van Willy Vandermeulen
Hugo Claus: Nu nog

Op de achtergrond: Geluidsfragmenten, foto’s van de dichters, de stemmen van Meuleman en Claus, het gedicht van Min in gezongen versie. Anne & Maud brengen de werken tot leven, betrekken hun luisteraars erbij, stellen vragen, interpreteren, duiden, lachen, spelen met woorden, klank en ritme. Poëzie dicht op de huid, dichtregels die aangereikt worden om te proeven en te beleven.

De declamatie van ‘Nu nog’ door Anne, Maud en een onzichtbare Hugo Claus, was er een om nooit meer te vergeten.

Dat dat waas de sterren zelf waren – Jan Siebelink in Middelburg

Hoeveel boeken heeft u geschreven?
Welke drie boeken zou u meenemen naar een eiland?
Is er een tijd voor en een tijd na ‘Knielen op een bed violen’?
Was het vanaf het begin uw bedoeling een vervolg te schrijven?

Jan Siebelink in een overvolle tuinkamer van de Kloveniersdoelen in Middelburg. Hij brengt stilte mee, stilte en rust, en Margje. Het nieuwe boek. Hij noemt het een cadeau aan zijn moeder. Liefdevol en teder, verzoenend en breekbaar, een eindeloze omarming.

“Gekke jongen. Ik vind je lief.”
Die woorden wilde hij horen.
” Vrijkous.”

“Zij woonde aan de rand van een immens gebied dat niet te bevatten was.”

Ik hunker naar dit gezin, zegt Siebelink, ik zou willen dat ze er nog waren, maar het komt nooit meer terug.

“Il pleure dans mon coeur.
Comme il pleut sur la ville.”

“De gebaren, besefte hij nu, van doden in de herinnering, zijn het moeilijkst te verdragen.”

Hij neemt ons mee naar de wintertuin van Krasnapolsky, in de immense serre met glazen koepel, palmen die tot aan het dak reiken en obers in witte vesten. Een droom van een jong meisje dat zijn moeder was.

De interviewer wil het graag over die foto hebben die zo belangrijk is in het verhaal:
Wilt u ons uitleg geven over die foto?
Er valt niets uit te leggen.
Maar wilt u het dan toch uitleggen?
Er is geen uitleg.
Goed, vertelt u dan eens over die foto.

“Ineens, hoeveel er ook te praten viel, hoeveel romans hij ook gelezen had, ineens overkwam het hem dat hij geen gespreksstof meer had. Of het gevoel had dat de woorden die hij sprak in een donker gat vielen. Ze verstonden hem niet.”

Siebelink blijft in zijn eigen verhaal, onverstoorbaar. Hij kijkt naar het publiek, zet een karaf met water ietwat opzij omdat hij anders een vrouw niet kan zien die links van hem zit. Hij registreert ieder detail terwijl hij in gesprek is over zijn boek, zijn personages.

Weet u wat de mooiste zin, de mooiste passage is? Hij weet de bladzijde feilloos te vinden, en hij leest ons voor, hoewel hij eigenlijk vindt dat hij niet goed voor kan lezen:

“Het was een heldere avond vol sterren. Hier op het eindeloze, vlakke land leken de sterren heel dichtbij te staan. Maar ik weet nog dat we eerst dachten dat er helemaal geen sterren waren, dat de hemel onzichtbaar was door een lichte nevel, en toen kregen we, allebei, tegelijk door dat dat waas de sterren zelf waren.”

Boekenbeurs Antwerpen

Zondag 2 november, een dag op de boekenbeurs:

Santa Montefiore
Santa Montefiore
Grote drukte bij WPG uitgevers...
Grote drukte bij WPG uitgevers…
... want zij hadden Maggie
… want zij hadden Maggie
Neske Beks leest uit De Kleenex Kronieken.
Neske Beks leest uit De Kleenex Kronieken.

DSCI2159a

De Morgen Happy Hour. Met: Joost de Vries, Stefan Hertmans en Ilja Leonard Pfeijffer.
De Morgen Happy Hour. Met: Joost de Vries, Stefan Hertmans en Ilja Leonard Pfeijffer.

DSCI2183a

La Superba was vervolgens van mij.
La Superba was vervolgens van mij.

DSCI2195a

Pieter Aspe was er.
Pieter Aspe was er.
En Gironimo Stilton was er ook.
En Gironimo Stilton was er ook.
Inmidden van alle drukte zaten jongeren op de grond te lezen. In hun leesbubbel, helemaal weggezonken in een andere wereld.
Inmidden van alle drukte zaten jongeren op de grond te lezen. In hun leesbubbel, helemaal weggezonken in een andere wereld.

DSCI2116a

Kristien Hemmerechts
Kristien Hemmerechts

Een dag op de boekenbeurs in Antwerpen die massaal bezocht was. Een prachtige dag. Een dag die je doet geloven dat ontlezing zeker en vast een verzinsel is.

De Vonk trilogie

In de tuinkamer van de Kloveniersdoelen in Middelburg presenteerde Floortje Zwigtman vandaag haar nieuwe boek ‘Vlam’, het eerste boek uit de Vonk trilogie. Een young adult book, een boek voor jongvolwassenen. Er waren studenten uitgenodigd, uit Middelburg, maar die verschenen niet, plaatsen bleven leeg en de gemiddelde leeftijd van het publiek beantwoordde niet meer aan de gemiddelde leeftijd van de primaire doelgroep, maar Floortje had zelf al aangegeven dat haar boek ook geschikt was voor veel oudere lezers, dus dat zat wel goed.

‘Vlam’ gaat over het leven in een dictatuur, in een verzonnen land ergens in de Atlantische Oceaan, in de jaren 80. Het beschrijft hoe een dictatuur mensen, jonge mensen, verandert, vervormt.

Wat volgt is een intrigerende vogelvlucht door de gedachtenwereld van Floortje Zwigtman. Haar observatie b.v. dat jonge mensen verrassend makkelijk afstand doen van persoonlijke vrijheden, vanzelfsprekend de controle door sociale media aanvaarden, vrijwillig en/of onnadenkend instemmen in een big brother scenario, afluister- en bewakingssystemen. Kan er ook een teveel aan vrijheid zijn? Waar komt de behoefte vandaan ons door steeds meer regeltjes en normen zelf te beperken in wat wij doen en denken?

Nee, zij wil in geen hokje, past in geen hokje. ‘Omdat ik ik ben, hoef ik geen wij te worden.’

Op slag ben ik fan.

Vertederend dat haar vader aanwezig is, hij zit op de eerste rij. Toen Floortje nog heel klein was, vertelt hij, ging zij altijd keurig op tijd naar bed, rond acht uur. Via de babyphone hoorden haar ouders dat ze vervolgens nog heel lang verhalen vertelde, of tegen haar pop of tegen Meneer Voet… toen begon het eigenlijk al.

Ze doet wat ze goed kan en waar ze plezier in beleefd. Ze doet het op haar eigen manier, want een andere is er niet. En ze wil ook haar eigen fouten maken, niet de fouten van anderen die haar zeggen hoe ze moet schrijven en waarover ze moet schrijven, wat wederom resulteert in een gezonde houding tegenover recensenten en critici.

Het was een meer dan geslaagde middag. Natuurlijk heb ik het boek, en nog een ander boek, ‘Schijnbewegingen’, als cadeau bovenop. Die studenten die er niet waren, hebben beslist een vlam gemist, een vonk, een klein vuurwerk, en een mooi mens.

De Koperen Tuin

In hartje Goes ligt De Koperen Tuin, een fijne boekhandel, de boekhandel van Manda Heddema.

Ik kom er voor een lezing met Selma Noort over haar nieuwe boek, maar ik ben er met opzet ruim op tijd, want ik wil op mijn gemak in de boekhandel rond kunnen snuffelen.

DSCI1420aDSCI1415a

Een grote ruimte met een aparte indeling, traptreden naar boven en naar beneden, naar links ook, een eerste verdieping met studieboeken en poëzie op een halfronde open galerij. Ik voel me thuis. De galerij een keer rond en aan de andere kant weer naar beneden en ‘op vaste bodem’. Ik slenter langs boekenkasten en rond boekentafels en hè, op sommige boeken plakken briefjes, post its!

DSCI1410aDSCI1411aDSCI1413a

Wat een geweldig idee, en zo simpel. Een paar woorden maar. Ik ga op zoek naar meer briefjes, ik wil zoveel mogelijk van die ‘gerecenseerde’ boeken vinden. Manda komt er even bij staan. Ik vertel haar hoe leuk ik haar idee vind met die briefjes. Zij lacht:”Maar je moet wel veel boeken lezen, want ze zijn als eerste weg.”

En omdat ik nog even de tijd heb, kies ik voor een boek en ga ik met Julian Barnes’ Hoogteverschillen in een ontzettend lekkere armstoel neerploffen.

DSCI1418a

Na de eerste bladzijden weet ik trouwens al heel zeker, dat ik dit boek van begin tot einde ga lezen. Ooit.

Ja, en dan komt Selma, en door Selma voorgelezen worden is heel erg fijn.

DSCI1435a

P.S. Haar boek ‘De zee kwam door de brievenbus” verschijnt in het voorjaar van 2015 bij uitgeverij Leopold.

Oosterhout & Boeken

Op ontdekkingsreis door een me onbekende stad, kom ik vroeger of later, meestal vroeger, boeken tegen. Boeken hebben een magische aantrekkingskracht op mij. Beroepsdeformatie. Of het nu een boekenmarkt is, een tweedehands boekwinkel, een grote of kleine boekhandel of een bibliotheek, maakt niet zo veel uit.

DSCI0124a

DSCI0149a

Steeds vaker kom ik ook andere vormen en variaties van boekenplekken tegen. Little Free Libraries (LFL) bijvoorbeeld. Dankzij Hans Hooft werd ik ruim voor mijn bezoek aan Oosterhout geattendeerd op Serendipity.

DSCI0132a

DSCI0130a

Monique Grosfeld  heeft een hobby, en dat is lezen. En zij vond een fantastische manier om haar passie voor boeken met anderen te delen en haar plezier te vermenigvuldigen. Ze stelt haar sfeervolle huis- en leeskamer op bepaalde tijden open voor bezoekers.

DSCI0134a

De deur staat uitnodigend open. Alleen een kralen gordijn scheidt de gewone wereld buiten van Monique’s betoverende boekenwereld. Nee, ze kijkt niet werkelijk verbaasd als we met z’n drieën binnenlopen.

DSCI0143a

Aan de lange houten leestafel is zij bezig om een stapel met nieuwe aanwinsten in te werken.  Alsof het de gewoonste zaak van de wereld is, gaan we aan de lange tafel zitten. “Koffie?”, vraagt Monique,  net of we het vaste vrijdagclubje zijn. Wat er op volgt is een uitstekende espresso en een heel fijn gesprek. Hoe zalig kan een vrijdagmiddag op een ietwat regenachtige dag zijn?

DSCI0138a

DSCI0147a

De bibliotheek Theek5 is op loopafstand, en natuurlijk wil ik die ook zien. Gehuisvest in het voormalige gebouw van de Rabobank, is de bibliotheek hier alleen maar op de doorreis.

DSCI0159a

Ze hebben het niet slecht getroffen hier, in het centrum van de stad.  De sporen van de vorige bezitter zijn nog duidelijk te zien.  Chique meubels, comfortabel, een zweem van luxe die je niet snel ziet in bibliotheken. En ruimte!

DSCI0156a

De muziekafdeling in het basement, de begane grond in vreedzame en vruchtbare coeëxistentie met de VVV en een kantoor van BN DeStem, op de eerste verdieping alles voor de jeugd en op de tweede verdieping de kers op de taart. Iets wat me op het eerste gezicht deed denken aan de VIP lounge op een vliegveld, alleen hier voor iedereen toegankelijk.

DSCI0164a

Er heerste dan ook een gezellige drukte. Sommigen zaten de kranten te lezen, de meesten zaten er in kleine groepjes met elkaar te praten. De koffie/thee is gratis, net als het prachtige uitzicht over de stad.

DSCI0166a

Twee jongens zaten, iedereen met een zakje chips, naar het tafereel te kijken en duidelijk te genieten. Een perfecte locatie voor kleine en grote bijeenkomsten, discussies, evenementen. Dank voor de gastvrijheid en de vriendelijke rondleiding door Juan Khalaf!

 

En, last but not least, neem ik u graag nog even mee naar ‘Het Verboden Rijk‘, een geweldig mooie boekhandel. Ik laat de foto’s voor zichzelf spreken.

DSCI0171a

DSCI0177a

DSCI0179a

DSCI0175a

DSCI0181a